Cuộc thi: “Sáng tác Văn học, Nghệ thuật và Báo chí về Đạo hiếu” – năm 2020
Vòng chung khảo
———————
Tác phẩm dự thi: CHÉN CỦA MẸ
MS 014 Văn xuôi
Cứ mỗi lần nhà có đám tiệc, mấy cô nữ trong nhà lại soạn ra, chén có đĩa có; loại lớn có loại nhỏ có. Tất cả đều được làm bằng đất có hình bát tiên màu xanh. Khi xong việc, tất cả được sắp lại vào tủ thật ngăn nắp. Mẹ tôi, không biết vì sao, rất quý những đồ đựng thức ăn bằng đất này. Người thường tự tay sắp lại từng thứ theo ý mình chứ không chịu để người khác làm không vừa mắt. Tủ chén vẫn còn đó nhưng mẹ đã không còn…
Trong đêm tưởng nhớ về những kỷ niệm với mẹ, có một câu chuyện liên quan đến tủ chén, bát của mẹ trong nhà. Tôi đã từng nghĩ, hiện nay chén bát không thiếu những loại đồ kiểu đẹp sang, hà cớ gì mẹ lại quý đến từng cái một. Rồi trong số các cô em, có người nhắc lại chuyện làm bể một cái chén bị mẹ rầy, định mua lại thứ khác tốt hơn, đẹp hơn…Có ai ngờ, một chú em, kể lại câu chuyện khiến tất cả chúng tôi đều sững sờ…
Sau 1975, mẹ dẫn các con từ Đà Nẵng trở về một miền quê cũ, dời hết đồ đạc cùng về. Tôi còn học ở Sài Gòn chưa về lúc này nên không tường mọi chuyện của cuộc thiên di. Mẹ cố mang theo tất cả. Từ cái ảng, cái chậu được đúc bằng xi măng mẹ mót được từ kho nơi làm việc đến những tấm ván ép người ta bỏ đi, mẹ mang về che mưa che nắng cho ngôi nhà gỗ. Mẹ không muốn bỏ lại bất cứ thứ gì đã có dấu ấn kỷ niệm của một thời lao khổ. Mỗi chúng đều chứa đựng biết bao câu chuyện cảm động thấm cả mồ hôi và nước mắt của mẹ.
Qua những lần gồng gánh về (mà chẳng có phương tiện vận chuyển nào hơn đi bộ), nhiều đồ vật dường như ánh lên niềm vui bất ly chủ. Trong số ấy phải kể đến các loại chén dĩa. Mẹ dành riêng một lần để gánh chúng từ Đà Nẵng về quê ước tính trên ba chục cây số đường trường chẳng trơn tru gì. Những người không tỏ chuyện này đều cho mẹ cố chấp, nuối tiếc gì thứ đã lỗi thời, không phải là đồ sứ giá trị …
Có ai ngờ, sau khi nghe được chuyện này, chúng tôi mới nhận ra cái giá trị vô cùng của tủ chén. Trong tôi mọi thứ dường như được giải mã. Vì sao mẹ tự sắp từng cái chén cái dĩa mà không ai sắp được như ý của người? Vì sao mẹ xót khi ai đó lỡ tay làm bể một cái? Vì sao sau này có nhiều chén đĩa bằng sứ đẹp hơn mà mẹ không quý như những đồ cũ? Và vì sao mẹ ngồi cả buổi để sắp cẩn thận từng thứ một vào các ngăn tủ? Dường như mẹ đang âm thầm nói với từng cái mà mẹ đã mang về lúc hồi cư. Những ngọt bùi cay đắng tưởng còn lưu đâu đây trong chúng theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.
Khi mẹ đi rồi chúng tôi mới thấy mỗi cái chén, cái bát, cái đĩa giờ đây là chứng nhân, là chỗ lưu giữ rất nhiều kỷ niệm thấm đẫm mồ hôi suốt một kỳ dài đầy gian khó của mẹ. Và nhất định nay đã thành những kỷ vật vô giá của chúng con.
———————-
Tác giả dự thi: Đinh Công Tôn
Địa chỉ: Thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam
