Cuộc thi: “Sáng tác Văn học, Nghệ thuật và Báo chí về Đạo hiếu” – năm 2020
Vòng chung khảo
———————
Tác phẩm dự thi: Truyện ký NHỚ TÔ BÁNH CANH TÉP CỦA MẸ
MS 032 Văn xuôi
Cứ mỗi lần về quê ăn tết ở Bến Tre, ngoài những món ăn đặc sản xứ dừa quen thuộc như : ba khía trộn, mắm còng, mứt dừa, hủ tiếu pa tê…mẹ tôi lại thiết đãi món bánh canh tép bạc sông nấu với nước cốt dừa, bột xắt. Món ăn đã có mặt ở gia đình của tôi qua bao thế hệ.
Mẹ tôi nói: ở thành phố người ta ăn cao lương mĩ vị, quê mình nghèo nên cúng kiến ông bà những món dân dã chân quê. Cái quan trọng là tấm lòng của lớp cháu con nhớ về cội nguồn ngày tết. Món ăn nầy mang nhiều ý nghĩa lắm nên mỗi khi tết về, mẹ phải làm cho bằng được để vừa cúng bái tổ tiên, vừa cho con cháu ăn để không quên nguồn cội.
Mẹ nói: Bánh canh bột xắt thì đâu đâu cũng có nhưng với món ăn gia truyền nầy thì hiếm người biết và nấu nướng vì rất kỳ công.
Ngày cận tết mẹ thường bảo các cậu của tôi tìm kiếm dưới sông những con tép bạc đất no tròn nhảy soi sói rất đẹp mắt, không được nấu với bất kỳ loại tép (tôm) nào khác vì chất lượng sẽ kém ngon bởi không ngọt, bùi rất lạ thường. Tép dạng nầy thường được các cậu tôi đóng đáy ở cửa sông mới có và nhanh chóng mang về cho mẹ.
Riêng bột xắt phải dùng gạo Chợ Đào (Long An) mới đảm bảo dẻo, mùi thơm đặc trưng. Có lần các dì tôi dùng loại gạo đắt tiền khác để thay thế, kết quả là nồi bánh đã không đạt yêu cầu kèm theo một trận mắng nên thân của mẹ tôi với các dì.
Đâu chỉ vậy, nước cốt phải làm từ nhưng trái dừa xiêm xanh để có độ béo và mùi thơm đặc biệt. Nhà tôi đến nay con lưu giữ được 5 gốc dừa chuyên để làm bánh canh. Nhiều người đến hỏi mua để làm mứt nhưng mẹ tôi kiên quyết từ chối. Mẹ nói: chỉ để làm bánh canh cúng tết, làm đám giỗ và cho con cháu làm quà về lại đô thành.
Tép bạc đất sau khi rửa sạch, bỏ đầu, bỏ vỏ ướp tỏi, đường, bột ngọt, muối, nước mắm khoảng 30 phút trước nấu chung với bánh canh. Người nấu còn chuẩn bị hành lá rửa sạch, để ráo, tước thành những sợi nhuyễn; củ hành tím bóc vỏ, băm nhỏ; nước cốt dừa pha với nước sôi tỉ lệ 50/50. Sau khi cho tất cả gia vị vào nồi khoãng 5 phút sau thì cho bột gạo xắt vào, sau đó đến lượt tép bạc, nước cốt dừa sẽ cho vào sau cùng. Để tăng phần thơm ngon, nhiều người cho thêm ruột con nghêu hay mực ống bằm nhuyễn vào cùng. Để bột gạo ngon, dai, đẹp mắt thì cần pha trộn bột năng vào cùng, bột phải xay bằng cối đá thì độ sáng sẽ tươi hơn dù mất nhiều thời gian. Bột thành phẩm được ép vào các chai thủy tinh, sau đó dùng dụng cụ hình cánh cung cắt chúng thành từng sợi rất đẹp mắt.
Tôi nhớ lắm cái công đoạn xắt bột trên thành các vỏ chai thủy tinh từ những dụng cụ có hình như một cây cung thu nhỏ. Người cắt sẽ dùng nó để cắt những cọng bột sao cho thật đều, thật khéo. Tuy nhiên lũ cháu con trong đó có tôi cứ “bó tay” bởi không tài nào cắt được những lát bột đều đặn như mẹ tôi làm. Mẹ nói: tao già nhưng còn khéo tay lắm, xấp nhỏ như bây quen cầm viết, cầm điền thoại, máy vi tính nên đâu có khéo như tao được đâu. Mẹ cười rất vui.
Ngoài hương vị thơm ngon, đậm đà món ăn nầy còn mang tính hoài cổ gợi nhớ về đất và người Bến Tre thông qua con tép sông quê, nước cốt dừa, con mực, con nghêu…khiến nhiều người xa quê luôn nhớ về nguồn cội.
Tôi nhớ lắm mấy thời khắc mươi năm về trước, chúng tôi vui hơn lắm được ngồi nhìn mẹ vừa xắt bột làm bánh canh tép, vừa kể nhiều chuyên cổ tích rất hay và ý nghĩa như: Thạch Sanh chém chằn; Lâm Sanh – Xuân Nương; Phạm Công – Cúc Hoa; Mục Liên – Thanh Đề; Quan Âm Thị Kính…Mẹ tôi tuy học hành hạn hẹp nhưng có lối kể chuyện rất hay.
Tết nầy về quê, chúng tôi lại được thưởng thức món bánh canh tép của mẹ nấu năm nào nhưng thật nao lòng khi bắt gặp đôi tay gân guốc đầy vảy đồi mồi khi xắt bánh; bắt gặp mái tóc bạc phơ bay của mẹ bay trong gió lộng trên bến sông quê. Mẹ không còn sức lực để kể những câu chuyện cổ tích ngày xưa. Duy chỉ đôi mắt vẫn ánh lên sự độ lượng, thương yêu các con như ngày mẹ tôi còn trẻ.
Xa xa tiếng ai hát càng làm nỗi lòng thương mẹ tăng lên gấp bội “Lòng mẹ bao la như biển Thái Bình, ngọt ngào”.
—–—–
Tác giả dự thi: Trương Thanh Liêm
Địa chỉ: Liên Hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật TP.Cần Thơ,
170 Lý Tự Trọng, Quận Ninh Kiều, TP.Cần Thơ.
QUAN TÂM VÀ HỖ TRỢ
Với sự hộ trì của chư tôn đức Tăng Ni, hàng cư sĩ Phật tử, trong suốt 10 năm qua, trang Thông tin Truyền thông Phật giáo Quảng Nam (Truyền hình Phật giáo QCB) do Ban Thông tin Truyền thông GHPGVN tỉnh Quảng Nam thành lập, vận hành và quản lý đã chuyển tải các hoạt động Phật sự của tỉnh nhà, những sản phẩm tin tức, chương trình tu học, chuyên đề Phật pháp mang thông điệp Từ bi - Trí tuệ và năng lượng tốt đẹp đến với cộng đồng những người yêu mến đạo Phật trong và ngoài tỉnh. Xây dựng hình ảnh Phật giáo Quảng Nam với phương châm tốt đời đẹp đạo!.
Hiện nay, Kênh truyền hình Phật giáo QCB (QCB) có trên 20 nhân sự là phóng viên, Ban biên tập và các bộ phận khác với kinh phí hoạt động hết sức hạn hẹp, vì vậy, để QCB tiếp tục duy trì hoạt động và mang lại nhiều thành quả trong công tác thông tin truyền thông Phật giáo, Ban Thông tin Truyền thông Phật giáo tỉnh Quảng Nam tha thiết mong mỏi quý chư tôn đức Tăng Ni, quý thiện nam, tín nữ gần xa phát tâm thiện lành trợ duyên cho hoạt động của Kênh.
Ban Thông tin Truyền thông Phật giáo tỉnh Quảng Nam xin trân trọng từng tấm lòng san sẻ, tiếp sức trong việc hoằng pháp lợi sanh của tất cả quý vị!.
Quý vị hỗ trợ qua số tài khoản:
Số tài khoản: 1036037035
Chủ tài khoản: Đoàn Công Tùng (Thích Thắng Thiện)
Ngân hàng Vietcombank chi nhánh Bắc Đà Nẵng
Nội dung: Ủng hộ QCB
