NAI GIÓ VÀ CỎ MẬT
Thành Ba La Nại thuở xưa
Có vườn ngự uyển của vua trong này
Ông làm vườn chăm chỉ thay
Hàng ngày chăm sóc luôn tay chẳng ngừng.
Cạnh bên là một khu rừng
Mỗi khi súc vật tìm đường qua đây
Vào vườn phá phách cỏ cây
Ông làm vườn báo vua hay biết liền
Thấy ông bực tức than phiền.
Nhà vua bèn phán: “Rừng bên thú nhiều
Thú qua phá chẳng bao nhiêu
Nếu là giống lạ hãy theo bắt về!”
Ông làm vườn một ngày kia
Thấy con nai giống lạ kỳ hiện ra
Cuối vườn ở tận phía xa
Thấy người thoáng hiện nai ta biến rồi
Chạy nhanh như gió ngoài trời
Gọi là “Nai Gió” ông thời đặt tên
Nai nhút nhát, nai lành hiền
Giống này rất quý, khắp miền hiếm thay.
Ông làm vườn báo vua ngay
Vua bèn hỏi: “Bắt nai này khó chăng?”
Ông làm vườn vội thưa rằng:
“Mật ong nếu có, dễ dàng bắt nai
Đưa nai vào tận lâu đài
Không gì trở ngại, xin ngài an tâm!”
Vua nghe ưng ý vô ngần
Vội vàng truyền lệnh cho quân triều đình
Mật ong đem đựng đầy bình
Đưa ông xử dụng, mặc tình thoả thuê.
*
Chú Nai Gió rất say mê
Cỏ non, hoa quả xum xuê vườn này
Lân la nai đến ăn đây
Thấy người thấp thoáng hàng ngày mà thôi
Ông làm vườn tránh mặt rồi
Để nai quen chỗ, quen người, an tâm
Rồi ông lấy mật âm thầm
Trét lên trên cỏ chỗ gần nai ăn,
Hương thơm cỏ ngọt nhẹ lan
Mon men nai đến ăn càng thêm ưa
Càng thèm khát, càng say sưa
Quẩn quanh lảng vảng sớm trưa vườn này
Chỉ ham cỏ mật hương bay
Ngoài ra không thích đổi thay món gì.
Ông làm vườn chẳng vội chi
Lân la đến cạnh nai kia thêm gần.
Thoạt tiên nai bỏ chạy luôn
Nhưng rồi hết sợ thấy không hại gì
Từ thân thiện đến cận kề
Dù ông cầm cỏ nai thì vẫn ăn
Còn đâu trở ngại khó khăn
Lòng tin nai đã gia tăng nhiều rồi.
Ông làm vườn ngầm sai người
Dựng lên phên chắn dọc nơi con đường
Từ xa mãi phía cuối vườn
Dẫn vào đến tận trong sân lâu đài
Hai bên phên chắn kín rồi
Nai đâu còn thấy bóng người ở quanh!
Sau khi kế hoạch hoàn thành
Ông làm vườn vội đeo bình mật ong
Tay ôm bó cỏ thong dong
Dụ nai ăn cỏ theo ông dần dà
Tiến vào đường đã vẽ ra
Để rồi kết thúc thật là đẹp thay
Nai theo cỏ mật trên tay
Cuối cùng bị lọt vào ngay lâu đài,
Lính canh đóng cửa nhốt nai
Con mồi vào bẫy có tài nào ra.
Khi nai trông thấy người ta
Đột nhiên xuất hiện, thật là hoảng kinh
Quay đầu nai chạy loanh quanh
Mong tìm đường thoát ra nhanh chốn này.
*
Nhà vua ghé tới nơi đây
Ngắm con Nai Gió loay hoay cuống cuồng
Vua bèn nói: “Thật lạ thường
Làm sao nai lại bị vương thảm sầu!
Thấy người ở tại chốn nào
Cả tuần nai chẳng dám bao giờ về
Còn nơi hiểm hóc gian nguy
Nai thường hoảng sợ, lánh đi cả đời,
Nhưng nhìn kìa! Nai khổ rồi!
Thú hoang nhút nhát quen nơi núi rừng
Bỗng thành nô lệ bi thương
Cho mùi vị ngọt thơm vương cỏ làn
Để rồi xa chốn non ngàn
Vào thành, nằm bẫy, điêu tàn xác thân!”
Vua kêu gọi: “Hỡi thần dân
Đạo sư cao cả bao lần nhắc ta
Đừng nên quyến luyến thiết tha
Đừng nên tham đắm! Cố mà buông nhanh!
Này hương vị, này sắc thanh
Đều như gió thoảng qua mành mà thôi!”
Với từ tâm, với tình người
Vua ra lệnh thả chú nai tức thì.
Kể từ ngày đó trở đi
Nai không lai vãng trở về vườn vua.
Tiếc chi mùi vị xa xưa
Hương thơm cỏ mật đã thừa đớn đau!
(Nhận diện tiền thân: Vua thành Ba La Nại là tiền thân Đức Phật.)
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(thi hóa, phỏng dịch theo bản văn xuôi
THE WIND-DEER AND THE HONEY GRASS
của Ven. Kurunegoda Piyatissa & Tod Anderson)
———-
ANH CHÀNG
CẦU PHẬT
Một chàng quỳ trước Phật đài
Xin ban sức khoẻ, đồng thời giàu sang.
Lắc đầu Phật dạy: “Nhớ rằng
Ta nào có phải là thần thánh đâu
Để mà ban phát nhiệm màu
Cho con sức khoẻ, sang giàu hỡi con.
Nếu con muốn khoẻ mạnh luôn
Phải chăm rèn luyện đến thân thể mình
Hàng ngày sinh hoạt hợp tình,
Còn như nếu muốn trở thành giàu sang
Phải lo làm việc đàng hoàng,
Phát tâm bố thí người đang khốn cùng
Người nghèo, đói khổ khắp vùng
Có gieo nhân tốt mới mong quả lành!
*
Chàng quỳ xin Phật cho mình
Hoàn thành sự nghiệp công danh rạng ngời.
Lắc đầu Phật khẽ mỉm cười:
“Ta nào thần thánh cho đời cầu xin
Công danh sự nghiệp muốn tìm
Con nên tập luyện cho chuyên một nghề
Mà con yêu thích say mê
Luyện cho tinh tấn muôn bề giỏi giang!”
*
Quỳ xin Phật, chàng mơ màng
Xin ban cho một cô nàng đẹp xinh
Một người yêu thật diễm tình.
Lắc đầu Phật dạy điều lành cho nghe:
“Mắt phàm con thấy được gì
Đều là hư dối có chi thật nào
Tấm thân tứ đại bền đâu
Như sương đọng giọt tan mau đầu cành,
Con nên lưu giữ trong mình
Tâm hồn trong sáng, chân thành, tốt tươi
Để giao tiếp với mọi người
Đó là vẻ đẹp tuyệt vời dài lâu
Rồi con sẽ gặp được mau
Một người yêu mến tâm đầu cùng con.
Hãy yêu vẻ đẹp tâm hồn
Vượt xa nhan sắc, quý hơn dáng ngoài!”
*
Chàng quỳ trước Phật xin Ngài
Ban cho trí tuệ rạng ngời, rộng sâu.
Mỉm cười Phật lại lắc đầu:
“Muốn cho trí tuệ được mau đạt thành
Thời nên chăm chỉ học hành
Mở mang kiến thức mọi ngành cho thông!”
*
Chàng suy nghĩ rồi cầu mong
Phật ban cho một tấm lòng từ bi
Thật là quảng đại mọi bề
Để chàng có thể tràn trề yêu thương
Yêu người ở khắp muôn phương
Dù cho thù hận, ghét chàng lâu nay
Dù cho muốn hại chàng ngay.
Phật nghe, khen ngợi, tỏ bày niềm vui:
“Con cầu nguyện thật đẹp lời
Quả là quảng đại lòng người từ bi!”
*
Cuối cùng chàng chẳng xin gì
Không cầu xin Phật thứ chi cho mình,
Chàng quỳ đảnh lễ tâm thành
Nguyện cầu tất cả chúng sinh trên đời
Có duyên với giáo pháp Ngài
Khoan dung, đức độ, rạng ngời từ bi
Diệt đi hết Tham, Sân, Si
Mở mang trí tuệ, quy y với Ngài
Thực thi lời Phật hàng ngày
Thoát vòng tăm tối đọa đày khổ đau.
Phật nghe không nói lời nào
Nhìn chàng hoan hỉ gật đầu ngơi khen!
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(phóng tác)
—————
NHẪN NHỤC
Nguồn sức mạnh của trẻ thơ
Chính là tiếng khóc bất ngờ kêu la.
Nguồn sức mạnh của đàn bà
Là cơn phẫn nộ bùng ra tức thời.
Trộm kia mạnh mẽ át người
Chính nhờ vũ khí giấu nơi thân mình.
Quyền uy vua chúa cung đình
Là nguồn tạo sức mạnh quanh ngai vàng.
Kẻ ngu sức mạnh phô trương
Chỉ nhờ áp đảo đối phương hiền lành.
Còn người hiền trí tinh anh
Sức nhờ cảm hóa tạo thành mạnh thay.
Người đa văn cõi trần này
Nhờ tra xét kỹ tạo ngay sức mình.
Riêng Sa Môn, bậc tu hành
Sức do nhẫn nhục đạt thành mà thôi!
Hạnh tu nhẫn nhục tuyệt vời
Sáng bừng trí tuệ, rạng ngời từ bi
Cõi lòng an lạc mọi bề,
Ngại chi nghịch cảnh, sá gì chướng duyên
Luôn bình thản, mãi an nhiên.
Khi tâm điều phục sức liền mạnh sao!
Đâu còn có phước đức nào
Sánh cùng nhẫn nhục từ bao lâu rồi!
Cả Thân, Khẩu, Ý đồng thời
Ba phần nhẫn nhục con người nên theo!
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(thi hóa lời dạy của Đức Đạt Lai Lạt Ma)
